Θυμάσαι…

                      

Jan Vermeer, Η γαλατού. 1658-1661. Rijksmuseum. Άμστερνταμ

   Η αλήθεια είναι πως όσο είμαστε νέοι, κοιτάμε να περνάμε καλά, να διασκεδάζουμε, να βγαίνουμε όσο γίνεται περισσότερο από το σπίτι για βόλτες ή να συναντάμε φίλους, να κάνουμε ταξίδια γνωρίζοντας καινούρια μέρη, να μην αφήνουμε κανένα καινούριο μαγαζί που δεν έχουμε πάει. Καμία έννοια για το σπίτι, τουλάχιστον όχι όπως την εννοούσαν οι πιο παλιοί.

   Μεγαλώνοντας όμως, και μεγαλώνοντας τα παιδιά μας ως γονείς, σιγά-σιγά, μας έρχονται διάφορα στο μυαλό, μνήμες ξεχασμένες που δεν πιστεύαμε ποτέ ότι θα τους δίναμε τόση σημασία. Εικόνες όπως τα όμορφα μπισκότα της γιαγιάς, με τα διάφορα σχήματα, που όταν τα έβαζες στο στόμα λιώνανε, γεμίζοντάς σε με μια μοναδική γλύκα. Τον παραδοσιακό χαλβά, της γιαγιάς πάλι, που τον έφτιαχνε τις γιορτές και τον σερβίριζε πάντα στην ίδια ροζ, διάφανη και περίτεχνη πιατέλα. Την περίφημη τοπική γιορτή, που παρόλο που η γεύση της δεν ήταν ακριβώς ίδια με αυτή των καζανιών, είχε παρόλα αυτά φτιαχτεί με μπόλικη αγάπη. Τον τραχανά, που σε έβαζε να τον φυλάς στην ταράτσα της πολυκατοικίας για ώρες κάτι Αυγουστιάτικα μεσημέρια, ενώ από κάτω (εφτά ορόφους κάτω) οι φίλοι φώναζαν «Έλα, κατέβα να πάμε για μπάνιο!», κι εσύ τότε ένιωθες τόσο χαζή που θα χάσεις το μπάνιο, αλλά που τώρα νιώθεις περήφανη που πήρες τη σωστή απόφαση γιατί πραγματικά το στέγνωμα του τραχανά ήταν πιο σημαντικό. Τα πανέμορφα ψημένα ψάρια με το λαδολέμονο, χτυπημένο με μουστάρδα, και φρεσκοψιλοκομμένο μαϊντανό, που μόνο ο παππούς πετύχαινε τόσο τέλεια, και που τόσα χρόνια τώρα δεν έχεις ξαναφάει τόσο νόστιμα –ίσως γιατί ακριβώς τα ψάρευε ο παππούς. Τις πιο τέλειες γεμιστές μελιτζάνες που έφαγες ποτέ, από τα χεράκια της γιαγιάς.

   Τα θεσπέσια μπουρέκια της άλλης γιαγιάς, που σου ερχόταν να πέσεις μέσα στο ταψί κι εσύ η ίδια.

   Τις ομορφότερες τηγανίτες, της μαμάς. Το γεμιστό κατσίκι του Πάσχα που γινόταν ανάρπαστο και δεν έμενε ούτε κοκαλάκι. Θυμάσαι τη μαμά να κάνει τις δουλειές του σπιτιού με τέτοια ταχύτητα και τόσο αποτελεσματικά, που νόμιζες πως πέρασε σίφουνας από το σπίτι.

   Θυμάσαι ακόμα και τον μπαμπά, που έκανε του κόσμου τις δουλειές. Πραγματικά, δεν υπήρχε κάτι που να μην μπορεί να κάνει! Τον θυμάσαι με κατσαβίδια κι άλλα εργαλεία να φτιάχνει το ψυγείο, την τηλεόραση, το πλυντήριο, την κουζίνα, το θερμοσίφωνα, το αυτοκίνητο, να αλλάζει λάμπες, να βάφει το σπίτι και χίλια δυο άλλα. Τον θυμάσαι ακόμα να σου λέει ότι φτιάχνεις την καλύτερη σαλάτα, μόνο και μόνο για να σου ανεβάσει την αυτοπεποίθηση. Και να τα καταφέρνει.

   Θυμάσαι, λοιπόν, ένα σωρό πράγματα όταν μεγαλώνεις τα παιδιά σου. Αντιλαμβάνεσαι πως χωρίς να το καταλάβεις, οι άνθρωποι που υπήρξαν στη ζωή σου, έχουν γίνει τα πρότυπά σου. Σου έχουν προσφέρει τόσο όμορφα πράγματα, τόσο όμορφες στιγμές, σε έχουν κάνει να νιώσεις τόσο όμορφα, που θες οπωσδήποτε να τα μεταδώσεις και στο δικό σου παιδί. Θες επίσης να τα ξαναζήσεις, να νιώσεις λιγουλάκι όπως τότε. Τέλος, θες να κερδίσεις ένα στοίχημα με τον εαυτό σου: μπορείς κι εσύ! Μπορείς κι εσύ να τα καταφέρεις όλα αυτά, μπορείς κι εσύ να χαρίσεις ό,τι σου χάρισαν εσένα.

   Βρίσκεσαι λοιπόν στο σπίτι σου και το παλεύεις, ακολουθώντας τα χνάρια τους. Χαρχαλεύεις χαλασμένα πράγματα αλλά και μεγαλουργείς στην κουζίνα. Έτσι, στα γενέθλια, εκτός των άλλων, θα φτιάξεις και τα πανέμορφα μπισκότα της γιαγιάς. Σε γιορτές κι όχι μόνο, τον χαλβά-στην ίδια πιατέλα παρακαλώ. Το Πάσχα το κατσίκι, και θα βάλεις τα δυνατά σου να μοσχομυρίσει το σπίτι όπως τότε. Τηγανίτες τόσο συχνά, που τελικά θα μοιάζουν με της μαμάς σου. Σε ένα ράφι θα βάλεις τις δικές σου χειροποίητες μαρμελάδες, τα γλυκά του κουταλιού, τη φρέσκια σάλτσα ντομάτας.

   Και κάθε Σεπτέμβρη θα βρίσκεσαι, όπως τώρα, πάνω από την κατσαρόλα, ανακατεύοντας το μούστο για τη μουσταλευριά.

 (Δημοσιευμένο στην εφημερίδα Σαμιακόν Βήμα)