Παγκόσμιος Νόμος

   Ήτανε τις μέρες που συνέβη το τραγικό περιστατικό με τον Βαγγέλη, στα Ιωάννινα. Τις μέρες που όλοι δακρύσαμε με την άσχημη κατάληξή του, που όλοι θυμώσαμε με τα περιστατικά βίας, ψυχολογικής και σωματικής, που συμβαίνουν σε όλους τους χώρους και ειδικά στα σχολεία. Θρήνησε το πανελλήνιο, κι όχι μόνο. Ο Βαγγέλης έγινε το δικό μας παιδί. Το λεγόμενο μπούλινγκ (εκφοβισμός) έγινε σύμβολο αποτροπιασμού μας. (Για πόσο άραγε;…)

   Εκείνες τις ημέρες, και για αρκετές ημέρες μετά, σε όλα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, προβάλανε περιστατικά ψυχολογικής ή σωματικής βίας που συνέβησαν σε σχολεία, οικογένειες, φίλους, αγνώστους, στην καθημερινότητά μας, ακόμα και στην ίδια την τηλεόραση. Ένα τέτοιο περιστατικό μου τράβηξε την προσοχή. Το ρεπορτάζ έδειχνε σκηνές από μία εκπομπή ανεύρεσης ταλέντων στο εξωτερικό, όπου ένα ζευγάρι της κριτικής επιτροπής, θυμωμένο, πρόσβαλε ασύστολα τον υποψήφιο. Τον είπαν άχρηστο, άσχημο, αποτυχημένο μιμητή του συζύγου, κι άλλα που δεν τα θυμάμαι πια. Τον στόλιζαν τόσην ώρα και τόσο άσχημα, που ήμουν βέβαιη πως ο κακόμοιρος όχι μόνο θα ήθελε να ανοίξει η γη να τον καταπιεί (ειδικά επειδή αυτήν την εκπομπή θα την παρακολουθούσε όλη η υφήλιος), αλλά θα κουβαλούσε και μια στραπατσαρισμένη προσωπικότητα για όλη του την υπόλοιπη ζωή.

   Τέτοιου είδους συμπεριφορές συναντάμε κι αλλού. Στο Βικιλεξικό, φασίστας είναι «(μεταφορικά) ο άνθρωπος με απολυταρχική και δεσποτική συμπεριφορά». Ενώ σύμφωνα με το ti-einai.gr, «…συνήθως επιβάλλεται και επιβάλλει αυτά που του ορίζει το φασιστικό σύστημα, ακόμα και με τη βία, καθώς επίσης και με μία σειρά πράξεων που παραβιάζουν τα δικαιώματα των πολιτών (πχ ρατσισμός, περιορισμός ελευθερίας λόγου, κλπ). Επίσης, μπορεί να μην ανήκει σε κάποια τέτοια σχετική πολιτική παράταξη, όμως η ιδεολογία που ακολουθεί να έχει τέτοια χαρακτηριστικά απέναντι σε άλλους ανθρώπους».

   Μια πολύ καλή μου φίλη, σε συζήτηση για τα σημεία των καιρών και διάφορα άλλα που συνηθίζουμε να αναλύουμε φιλοσοφώντας, αναφέρθηκε σε τοξικές συμπεριφορές. Το βρήκα πολύ εύστοχο. Ψάχνοντας στο διαδίκτυο βρήκα μεταξύ άλλων: α) Η «τοξικότητα» δεν αναφέρεται στο σύνολο της προσωπικότητας ενός ανθρώπου αλλά σε στοιχεία της συμπεριφοράς του (καλό αυτό, γιατί επιδέχεται βελτίωση), μεταξύ των οποίων είναι η αδυναμία διαχείρισης συναισθημάτων και οι συνεχείς εκρήξεις θυμού… β) Έρευνα του Πανεπιστημίου του Λος Άντζελες έδειξε ότι οι «τοξικοί» άνθρωποι βλάπτουν σοβαρά την υγεία μας, ανεβάζοντας τις φλεγμονώδεις πρωτεΐνες στον οργανισμό μας, οι οποίες έχουν ενοχοποιηθεί για την κατάθλιψη, τις καρδιοπάθειες, ακόμη και για διάφορες μορφές καρκίνου.

   Τα όρια μεταξύ κάποιων ακραίων συμπεριφορών είναι πολύ λεπτά κι όπως κι αν τις ονομάσει κανείς, ακόμα και με τα απλά κι… αναίμακτα «ασεβής, απρεπής, αγενής, ανάρμοστος κλπ», είναι κατά παγκόσμια ομολογία απαράδεκτες και παράδειγμα προς αποφυγήν.

   Αποφυγή και των ανθρώπων που υιοθετούν τέτοιες συμπεριφορές. Αποφυγή τους από τους ευαίσθητους, σαν τον Βαγγέλη, ανθρώπους της κοινωνίας μας. Αποφυγή τους και από όσους έχουν επιλέξει ένα διαφορετικό μονοπάτι στη ζωή τους, μια διαφορετική στάση ζωής. Από τη μία, γιατί κινδυνεύουμε να παρασυρθούμε και να αλλοιώσουμε κι εμείς τους καλούς μας τρόπους, είτε πρόκειται για ένα άτομο που θα συναναστραφούμε, ή περισσότερα (επιβαρύνεται με το φαινόμενο της ψυχολογίας της μάζας). Από την άλλη, γιατί πολύ απλά δεν μας ταιριάζουν. Οι ψυχολόγοι άλλωστε συστήνουν την αποφυγή των τοξικών σχέσεων, που μας εξουθενώνουν, και αντικατάστασή τους με ωφέλιμες και υγιείς σχέσεις. Από μακριά κι αγαπημένοι, λοιπόν, που λέει ο λαός μας.

   Θυμάμαι τους γονείς μου, που μου έλεγαν όταν ήμουν μικρή: «Ποτέ μην κάνεις στους άλλους ό,τι δεν θα ήθελες να σου κάνουν». Και φυσικά μην ξεχνάμε τις συνέπειες. Αυτοί που κακοποίησαν τον Βαγγέλη διώκονται ποινικά. Το ζευγάρι της κριτικής επιτροπής απολύθηκε.

   Και μετά, τα λόγια του Εμμάνουελ Καντ: «Να ενεργείς με τέτοιο τρόπο, ώστε η αρχή στην οποία στηρίζεται η πράξη σου να μπορούσε να γίνει παγκόσμιος νόμος».

(Δημοσιευμένο στην εφημερίδα Σαμιακόν Βήμα samiakonvima.blogspot.gr/ στις 27 Απριλίου 2015)