Οι τσάντες της ελπίδας - The bags of hope

Το σήμα της ομάδας Venligboerne/Friendly Humans Samos

 

   Ένα τοστ, λίγο γάλα, ένα πορτοκάλι. Ένα τοστ, λίγο γάλα, ένα πορτοκάλι. Και ξανά πάλι από την αρχή. Για αρκετή ώρα το ίδιο πράγμα. Ρίχνω μια γρήγορη ματιά στην ουρά των ανθρώπων που περιμένουν (όσο πιο υπομονετικά γίνεται, κάτω από αυτές τις συνθήκες) για να πάρουν το λιτό πρωινό τους. Για όσους φτάσει, το ξέρουν αυτό, αλλά και πάλι περιμένουν. Πρώτα τα παιδιά, και μετά -αν περισσέψει κάτι- οι μεγάλοι.

   Είναι πολλοί, κι η ουρά ατελείωτη. Κάποιοι προσπαθούν να περάσουν πρώτοι. Φωνάζουμε: «αντόρ, αντόρ», που σημαίνει στη γλώσσα τους «σειρά», ώστε να μπουν σε μια σειρά, ο ένας πίσω από τον άλλον. Και ξανά πάλι, ένα τοστ, λίγο γάλα, ένα πορτοκάλι.

   Ξαφνικά, μια ομάδα ταλαιπωρημένων ανθρώπων έρχεται κοντά μας. Είναι βρεγμένοι μέχρι το κόκκαλο. Μαζί τους και παιδιά. Βρεγμένα παιδιά που τρέμουν μέχρι θανάτου. Οι μισοί που μοιράζαμε πρωινό, αφήνουμε αμέσως το πόστο μας και παίρνουμε γρήγορα τα παιδιά μέσα στην καμπίνα. Προσπαθούμε να βρούμε ζεστά ρούχα για να φορέσουν.

   Ένα μωρό, περίπου 8 μηνών, είναι εντελώς βρεγμένο. Κλαίει απαρηγόρητο. Μία Σουηδέζα εθελόντρια που βρισκόταν μέσα στην καμπίνα, το γδύνει και το τυλίγει σε μια ειδική κουβέρτα. Το παίρνει στην αγκαλιά της και το σφίγγει πάνω της σαν να ‘ναι δικό της μωρό, ελπίζοντας να σταματήσει το κλάμα και το τρέμουλο. Αρκετά λεπτά αργότερα εκείνο ηρεμεί. Το ντύνει με προσοχή.

    Σειρά είχε ένα κοριτσάκι, μεταξύ δύο- τριών ετών. Είχε υγρά μάτια από το κλάμα και – τι περίεργο! – μερικά δάκρια είχαν λιμνάσει στα ματάκια της. Έτρεμε, όχι μόνο από κρύο αλλά κι από φόβο. Η Γιάννα την έβαλε στην αγκαλιά της με πολλή αγάπη, θέλοντας να της δείξει πως ήταν ασφαλής, πως μπορούσε να σταματήσει να φοβάται.

   Φωνές ακούγονται απ’ έξω, ο Γιάννης προσπαθεί να συντονίσει την κατάσταση, να βάλει στη σειρά τους βρεγμένους πρόσφυγες με προτεραιότητα και φυσικά πρώτα τα παιδιά. Άλλοι εθελοντές μπαίνουν μέσα στην καμπίνα, πηγαινοέρχονται, προσπαθούν να βρουν ρούχα και παπούτσια για τις ηλικίες που θέλουν, όπως ψάχνω κι εγώ. Η ατμόσφαιρα είναι τεταμένη.

   Το κοριτσάκι σταμάτησε να κλαίει κι η Γιάννα άρχισε να το ντύνει. Του φόρεσε όμορφα ρούχα σε χρώμα λιλά, πολύχρωμο κασκόλ και καπέλο, κι έδειξε όμορφο σαν λουλούδι. Του δώσαμε στο χέρι την «τσάντα της ελπίδας» (περιέχει ρούχα, κάλτσες, παπούτσια, γλειφιτζούρια, ένα μικρό παιχνίδι). Όταν βγήκε από την καμπίνα έμοιαζε σαν να ήταν ένα άλλο, διαφορετικό παιδί. Το χαμόγελό της ήταν μια ηλιαχτίδα, τα μάτια της ένα ουράνιο τόξο. Έτρεξε στον πατέρα της χαρούμενη.

   Αυτή η εικόνα που είδα, αυτή η μεταμόρφωση, ο φόβος και ο πόνος που γίνεται ελπίδα, μετά τον εφιάλτη μια μικρή ευτυχία, το αναπάντεχο αίσθημα της ασφάλειας, η μικρή που άρχισε να πετά σαν πεταλούδα, αυτή λοιπόν η εικόνα, θα μείνει στην καρδιά μου για πάντα .

   Όταν επικρατεί πανικός, δεν πολυκαταλαβαίνεις τι συμβαίνει γύρω σου. Τρέχεις κι εσύ πανικόβλητος να βοηθήσεις, ειδικά τα παιδιά. Αυτά, με τα τόσο αθώα μάτια. Αν όμως για μια στιγμή, μόνο μια στιγμή, σταματήσεις και κοιτάξεις γύρω σου, αποστασιοποιηθείς από τον κακό χαμό που σε περιτριγυρίζει, τότε καταλαβαίνεις πως αυτό που συμβαίνει εκείνη την ώρα είναι μια μεγαλειώδη στιγμή, μια στιγμή που θα γραφτεί, σαν όλες τις σημαντικές, στην ιστορία. Κι αυτό, θες δε θες, σε συγκλονίζει. Παρεμπιπτόντως, η ιστορία είναι αυτή που θα κρίνει το σωστό και το λάθος, κανείς άλλος.

   Οι εθελοντές (οι πραγματικοί εθελοντές, αλλά κι όλοι αυτοί που προσφέρουν απλόχερα) δεν κοιτάνε εθνικότητα, φύλο κλπ. Δεν κάνουν διακρίσεις. Η ανθρωπιά δεν κάνει διακρίσεις.

   Κι αν καμιά φορά αφήσω να με επηρεάσουν τα σχόλια που μιλάνε για κινδύνους, στο νου μου έρχονται τα λόγια του Καζαντζάκη: «Μην καταδέχεσαι να ρωτάς: "Θα νικήσουμε; Θα νικηθούμε;" Πολέμα!».

   Είμαι περήφανη για τους Σαμιώτες εθελοντές (όπου κι αν δραστηριοποιούνται). Το Σαμιακό εθελοντικό κύμα είναι ίσως το μεγαλύτερο της Ελλάδας. Είμαι περήφανη για τις ομάδες (μεταξύ αυτών και τη δική μου, Friendly Humans) που βοηθούν με την προσφυγική κρίση. Γιατί, μια σπίθα αγανάκτησης γι’ αυτήν την τραγωδία, τη μετέτρεψαν σε φωτιά που ζέστανε τις ψυχές όλων και έδωσε ελπίδα.

 (Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Σαμιακόν Βήμα)