Περί συγγραφής

   Με ρωτάνε πολλοί αν αυτά που γράφω είναι αληθινές ιστορίες ή μυθοπλασία. Θα δώσω την ίδια απάντηση που δίνω πάντα. Είναι απόσταγμα αλλά και πάντρεμα αυτών που έχω ακούσει, δει, διαβάσει και τέλος έχω φανταστεί. Κάπως έτσι, εντέλει, δίνω κι ένα στίγμα αυτών που πιστεύω ή με προβληματίζουν.

   Η ζωή είναι γεμάτη εμπειρίες. Κάθε εμπειρία μας δίνει κι ένα μάθημα, και δουλειά μας είναι να το αναγνωρίσουμε και με κριτική σκέψη να του δώσουμε τη θέση που του αξίζει στη ζωή μας. Πηγές γνώσεων επίσης είναι κι όλα αυτά που λαμβάνουμε από το γύρω περιβάλλον. Που είδαμε, ακούσαμε, διαβάσαμε. Αρκεί να είμαστε ανοιχτοί στη γνώση. Τόλμησε να γνωρίζεις, έγραψε κάποτε ο Καντ. Όλα αυτά διαμορφώνουν τις απόψεις μας. Το πώς θα τις αποδώσουμε, ειδικά στη συγγραφή, είναι ένα άλλο θέμα.

   Κάποιοι λένε πως η συγγραφή φαίνεται εύκολη και κάποιοι πως φαντάζει τρομερά δύσκολη. Η αλήθεια μάλλον βρίσκεται κάπου στη μέση, αν και θα τονίσω πως είναι καθαρά υποκειμενικό αυτό. Ακόμα κι εγώ που γράφω συχνά, μερικές φορές δυσκολεύομαι να αποτυπώσω αυτό ακριβώς που θέλω να πω. Χρειάζεται μεγάλη εξάσκηση, υπομονή κι επιμονή και πάλι θα έλεγα πως κανείς χρειάζεται χρόνια για να αγγίξει την τελειότητα. Εξαιρούνται φυσικά οι συγγραφείς που θεωρήθηκαν μεγάλα ταλέντα στην ιστορία, αυτό όμως δε σημαίνει πως πρέπει οι υπόλοιποι να παραιτηθούν από κάθε προσπάθεια. Κι εδώ που τα λέμε, αν το καλοσκεφτούμε, σε οποιονδήποτε τομέα της ζωής μας, στόχος δε θα έπρεπε να είναι το να γίνουμε καλύτεροι από τους άλλους (γιατί ο καθένας έχει τη δική του προσωπική υπογραφή), αλλά το να γίνουμε καλύτεροι απ’ όσο ήμασταν πρώτα.

   Κάποτε, λοιπόν, ο κάδος αχρήστων γέμιζε μέχρι πάνω, μερικές φορές τον άδειαζα και δυο φορές τη μέρα, από κόλλες μουτζουρωμένες, στις οποίες προσπαθούσα να αποτυπώσω αυτά που ήθελα. (Τώρα πια με τους υπολογιστές γίνεται πιο εύκολη η δουλειά όλων.) Κάποιες φορές πειραματιζόμουν κιόλας, ψάχνοντας να βρω τον καλύτερο τρόπο ή, αν θέλετε, την καλύτερη οπτική γωνία για να αποδώσω σωστότερα το θέμα μου. Όπως κάθε νόμισμα έχει δυο πλευρές, έτσι και κάθε ιστορία μπορεί να έχει πολλές οπτικές γωνίες. Μπορεί να είναι αστείο κάτι, αλλά ταυτόχρονα θλιβερό, μπορεί να έχει ανθρωπιστικό μήνυμα κλπ. Εμείς πρέπει να βρούμε πού θέλουμε να εστιάσουμε και ποιος κατά τη γνώμη μας είναι ο καταλληλότερος τρόπος για να το κάνουμε αυτό.

   Οι ψυχολόγοι συχνά δίνουν την εξής συμβουλή: να γράφουμε τις σκέψεις μας, ώστε σιγά - σιγά να μπορέσουμε να τις ξεδιαλύνουμε μέσα στο μυαλό μας. Για έναν περίεργο λόγο, πολλές φορές, αλλιώς φαίνονται τα πράγματα όταν τα σκεφτόμαστε κι αλλιώς όταν τα διαβάζουμε, ειδικά όταν είμαστε έντονα προβληματισμένοι και μπερδεμένοι με κάτι. Βλέπουμε λοιπόν το πόσο καλό μπορεί να κάνει σε όλους η γραφή.

   Θυμάμαι τον καθηγητή μου, δημιουργικής γραφής, να μου λέει: «Έγραψες αυτά που είχες στο μυαλό σου; Αυτά που είχες να βγάλεις από μέσα σου; Ωραία, αυτό ήταν το εύκολο κομμάτι. Το δύσκολο είναι να καθίσεις να το χτενίσεις, δηλαδή να το διαβάσεις και να το ξαναδιαβάσεις όσες φορές χρειαστεί, διορθώνοντάς το και διαμορφώνοντάς το στο τελικό αποτέλεσμα που θα ήθελες να έχεις». Κάτι που προϋποθέτει να βάλουμε το συναίσθημα στην άκρη και να δουλέψουμε αντικειμενικά σε ένα κείμενο που ναι μεν είναι δικό μας αλλά που πια πρέπει να αποστασιοποιηθούμε από αυτό και να το αντιμετωπίσουμε (και κρίνουμε) ως τρίτοι.

   Καταλήγοντας, για να μην μακρηγορώ, αν θέλω να γράψω κάτι σχετικά με την κακοποίηση των ζώων για παράδειγμα, θα χρησιμοποιήσω τα στοιχεία που βρήκα από έρευνα ή που γνωρίζω ήδη (φόλες, κακοί ιδιοκτήτες, έλλειψη ειδικής στέγης κλπ), αλλά θα χρειαστώ και τη μυθοπλασία για να χτίσω μια ιστορία που θα μπορούσε να είναι αληθινή.

(Δημοσιευμένο στην εφημερίδα Σαμιακόν Βήμα samiakonvima.blogspot.gr/ στις 13 Απριλίου 2015)